Het volledige Programma Zon op Veld kunt u hier vinden.

Bij het bepalen van de huidige kansrijke zoekgebieden is rekening gehouden met de capaciteit op het elektriciteitsnet. Er is rekening gehouden met de huidige en toekomstige beschikbare capaciteit op het net, inclusief het effect daarop door extra energievraag vanuit ontwikkelingen in de regio. Zo hebben we ook bekeken of er netcongestie kan ontstaan door de plaatsing van zonnevelden. Waar dit het geval was zijn zoekgebieden als niet-kansrijk beoordeeld. Er is ook rekening gehouden met de plannen van netbeheerder Stedin om enkele knelpunten in het elektriciteitsnet de komende jaren op te lossen. Hierdoor verwachten we geen hinder van netcongestie met de aanleg van zonnevelden in de kansrijke zoekgebieden van het Programma Zon op Veld.

Het programma is vastgesteld door de gemeenten uit regio Midden-Holland. Dit betekent dat de locaties en voorwaarden voor het plaatsen van zonnevelden in onze regio vaststaan.

Maar we vinden het belangrijk dat inwoners en omwonenden kunnen meedenken over projecten die bij hen in de buurt kunnen worden geplaatst. Initiatiefnemers moeten daarom een participatieplan aanleveren. Hierin moeten ze aangeven op welke manier omwonenden zijn betrokken bij het project. Hierbij moet het beleid van de gemeente gevolgd worden (lokale participatieverordening en het beleidskader lokaal eigendom). De gemeenten willen namelijk dat omwonenden kunnen meepraten over de details van het project. De manier waarop omwonenden uiteindelijk worden betrokken verschilt per project. Dit kan gaan over het ontwerp van het project of de manier waarop omwonenden financieel kunnen meedoen in het project.

Zonnepanelen op de grond (bijvoorbeeld een open terrein langs snelwegen, weides of landbouwgrond) noemen we een zonneveld.

Om duurzame energie op te wekken zetten we in de regio Midden-Holland in op zonne-energie. In het programma staat waar in de regio plek is voor zonnevelden en aan welke voorwaarden zonnevelden moeten voldoen. Hierin volgen we de zonneladder van de Provincie Zuid-Holland.

De plekken liggen langs snelwegen en spoorlijnen, op terreinen waar in de toekomst woningen ontwikkeld gaan worden (tijdens de periode voor de bouw kan hier een zonneveld komen) en in uitzonderlijke gevallen op landbouwgrond. Op deze plekken mag alleen onder strenge en duidelijke voorwaarden een zonneveld komen. De voorwaarden voor zonnevelden staan beschreven in het afwegingskader. U kunt hier meer over lezen onder het kopje “hoe werkt het”.

We volgen in onze aanpak de zonneladder van Provincie Zuid-Holland. De zonnelader deelt de manieren om zonne-energie op te wekken in op een voorkeursvolgorde. In het kort is dit de volgorde:

1. Zonnepanelen op grote daken en gevels.
2. Zonnepanelen op terreinen en objecten binnen bebouwd gebied (zoals dorpen).
3. Zonnepanelen op terreinen en objecten in het landelijk gebied
4. Zonnepanelen op landbouw- en natuurgronden.

Dit betekent dat we zonnepanelen op grote daken en andere bouwwerken het liefst willen en zo gemakkelijk mogelijk maken. Het gedeelte van onze doelstelling voor het opwekken van duurzame energie dat we niet kunnen halen met zonnepanelen op daken, wekken we op met zonnepanelen op het land. Maar alleen onder strenge en duidelijke voorwaarden. Daarbij gebruiken we ook een voorkeursvolgorde voor locaties. We zetten in eerste instantie in op zonnevelden langs snelwegen, bij bedrijventerreinen en tijdelijke zonnevelden in gebieden waar later ontwikkelingen gepland staan (zoals de bouw van woningen, dit noemen we transitiegebieden). Alleen als we daarmee onze doelstelling niet halen, of in uitzonderlijke gevallen, kijken we naar agrarische gebieden.

Hier is sprake van een uitzonderlijk geval. Dit gebied is nodig om voldoende kansrijke zoekgebieden beschikbaar te stellen om onze doelstelling te kunnen halen. Zonder dit gebied wordt het realiseren van de opgave met de rest van de kansrijke gebieden een stuk lastiger. Dit gebied is opgenomen als kansrijk, maar onder strenge voorwaarden.

In de periode tussen april en begin juni 2023 haalden we de meningen, zorgen en wensen van inwoners en andere belangrijke betrokkenen zoals boeren, milieuorganisaties, projectontwikkelaars en energiecoöperaties op. Dit deden we via vragenlijsten, straatgesprekken en inloopbijeenkomsten. Deze belangen hebben we op een rij gezet , afgewogen en waar mogelijk werd de input meegenomen in het Programma Zon op Veld. Uiteindelijk stelden bestuurders het nieuwe beleid vast. We hebben een reactie gegeven van wat er van de opgehaalde input is meegenomen in het beleid. Als het niet is meegenomen in het beleid hebben we uitgelegd waarom dit niet is gedaan. Zie daarvoor de reactietabel.

Omdat zonnevelden voor grondeigenaren doorgaans genoeg opleveren gaan wij er niet van uit dat geen van de grondeigenaren toestemming geeft. Dat blijkt ook niet uit ervaringen elders in het land.

Naast de opwek van energie met zonnevelden wordt er ook energie opgewekt met zonnepalen op daken. Mocht dit samen niet genoeg energie opleveren om de doelstelling van de RES Midden-Holland te halen dan is het aan de bestuurders en gemeenteraden van de verschillende gemeenten om de vervolgstappen te bepalen om dit tekort aan te vullen. Mogelijk dat dit ertoe leidt dat andere, minder geschikte gebieden opnieuw bekeken worden. 

We hebben de gebieden die in de RES 1.0 als mogelijk geschikte grond zijn aangewezen vorig jaar verder onderzocht. Daarbij zijn een aantal gebieden die eerst als kansrijk werden gezien toch afgevallen. Dit kan verschillende redenen hebben. Het gebied bleek bijvoorbeeld een weidevogelgebied te zijn, de capaciteit van het net in het gebied is niet groot genoeg, of uit het participatietraject is gebleken dat inwoners en stakeholders van de regio het gebied niet geschikt vinden.

Een grondeigenaar in een kansrijk zoekgebied mag zelf bepalen om een zonneveld aan te leggen op diens grond. Als omwonende wordt u hierover van tevoren geïnformeerd en gevraagd om mee te denken in het participatietraject. Mogelijk zijn er ook kansen om financieel mee te doen in het project.

Zonder uw toestemming zal er geen vergunning worden verleend voor de plaatsing van zonnepanelen op uw grond. Als u kansen ziet voor duurzame energieopwek met zonnepanelen op uw grond kunt u zelf een initiatief indienen. U kunt er ook voor kiezen om samen met een geïnteresseerde projectontwikkelaar een initiatief in te dienen.

Tijdens het participatietraject in 2023 hebben alle inwoners van de RES-regio Midden-Holland de kans gekregen om mee te denken over de opwek van duurzame energie via zonnevelden in de regio. Hiervoor zijn verspreid over de regio inwoneravonden en straatgesprekken georganiseerd, en is een vragenlijst uitgezet. Dit is aangekondigd via verschillende communicatiekanalen van de vijf gemeenten en de website van de RES Midden-Holland.

Het vormen van dit beleid is een proces. Vooraf was nog niet precies duidelijk welke gebieden van de RES 1.0 als kansrijk voor zonnevelden worden gezien door inwoners en de gemeenten. Ook de voorwaarden waaraan een gebied moet voldoen om als kansrijk bestempeld te worden waren nog niet duidelijk. Om deze reden konden wij u niet eerder informeren dat uw grond mogelijk als kansrijk gezien wordt.

De zoekgebieden zijn beoordeeld op basis van verschillende criteria, zoals het type landschap, natuur- en recreatiewaarden, archeologische- en cultuurhistorische waarden, geplande ontwikkelingen, de beschikbaarheid van netcapaciteit, en meekoppelkansen (of het gebied voor meerdere doeleinden tegelijk kan worden gebruikt). Gezamenlijk hebben deze criteria geleid tot een beoordeling van het gebied.

De eerste openstellingstermijn (periode) waarin u uw initiatief kunt indienen loopt van 26 augustus tot en met 27 september 2024. Daarna worden alle ingediende initiatieven beoordeeld (tussentijdse toets). De initiatiefnemers krijgen feedback hoe zij hun plan kunnen verbeteren. Dit kan tijdens de tweede termijn. De tweede termijn loopt van 21 oktober tot en met 6 december. Ook kunnen er dan nog nieuwe initiatieven ingediend worden.

Hier leest u meer over het proces hierna.

De openstellingstermijnen zijn afgelopen. Dit betekent dat het niet meer mogelijk is om een initiatief voor een zonneveld in te dienen.

Een initiatief moet voldoen aan de minimale eisen van het afwegingskader en goed aansluiten op de gebiedsspecifieke en landschappelijke kenmerken (zie gebiedsbeschrijving) van een kansrijk zoekgebied. Daarnaast is het belangrijk dat u bij het indienen van uw initiatief voldoet aan de indieningseisen.

Elk initiatief moet aan een aantal indieningseisen voldoen. Denk aan overzichtskaarten en een toelichting op de aspecten van het afwegingskader. We gebruiken dezelfde indieningseisen voor alle zoekgebieden. Zo kunnen we de verschillende initiatieven goed met elkaar vergelijken. 

Alle indieningseisen vindt u als vragen die u verplicht moet antwoorden in de vragenlijst. U kunt de vragenlijst hier vinden. Zo kunt u de vragen eerst rustig doornemen en voorbereiden voordat u de vragenlijst uiteindelijk invult op deze website.

Op de pagina hoe werkt het leest u hoe u een initiatief kunt indienen en waar uw aanvraag aan moet voldoen. Zo kunt u precies lezen wat u moet invullen en aanleveren.

U kunt de verschillende kansrijke zoekgebieden met elkaar vergelijken op deze pagina. Zo kunt u bepalen voor welk(e) zoekgebied(en) u één initiatief of meerdere initiatieven indient. 

Het kan voorkomen dat een initiatief grotendeels in een kansrijk zoekgebied ligt, maar dat een gedeelte van het initiatief buiten het gebied ligt. Oftewel, het initiatief gaat over de grenzen heen en ligt gedeeltelijk in een zoekgebied dat niet-kansrijk is of in een gebied dat geen zoekgebied is.
In principe is het niet mogelijk om in die gebieden een zonneveld te ontwikkelen. Maar als de initiatiefnemer kan bewijzen dat de grenzen van het kansrijke zoekgebied niet logisch (inconsistent) zijn kan het initiatief alsnog in behandeling genomen worden. Een voorbeeld hiervan is dat de initiatiefnemer bewijst dat het aangrenzende gebied precies dezelfde kenmerken heeft als het kansrijke zoekgebied en aan dezelfde voorwaarden voldoet.

We nemen initiatieven die buiten de kansrijke zoekgebieden liggen niet in behandeling. U kunt het initiatief wel indienen. Deze optie is er zodat wij onder andere een idee krijgen van de wensen van initiatiefnemers om een zonneveld op een andere locatie aan te leggen. Deze informatie kan van pas komen als we ons beleid (de RES 1.0) ooit willen en kunnen aanpassen. Dit heet een herijking.

U krijgt een bericht dat wij uw initiatief hebben ontvangen. Daarna beoordelen wij of uw initiatief wenselijk is. Tussentijds wordt er contact met u opgenomen over de kwaliteit van uw initiatief. Daarna vergelijken we alle initiatieven met elkaar en wordt er een advies opgesteld. Dit advies leggen we voor aan de politiek. Over de uitkomst hiervan wordt u op de hoogte gesteld. U kunt een gedetailleerder overzicht van het beoordelingsproces lezen op deze pagina.

Wanneer u precies een reactie krijgt hangt af van wanneer u uw initiatief heeft ingediend. U krijgt een reactie aan het einde van de eerste openstellingstermijn en de tussentijdstoets (na 19 oktober 2024), of na de definitieve toets (na 8 februari 2025).

Als uw initiatief als wenselijk beoordeeld is dan kunt u uw plannen formeel indienen. Dit doet u via het DSO. Op dat moment start het formele vergunningstraject. Zie “hoe werkt het ” voor meer uitleg over dit traject.

Een van de onderdelen waarop initiatieven als wenselijk of niet wenselijk worden beoordeeld is de vergelijking met andere initiatieven en hoeveel energie zij opwekken. Deze vergelijking is belangrijk als alle initiatieven (die aan de eisen voldoen) bij elkaar meer zonne-energie zouden opwekken dan we nodig hebben volgens ons doel. Als dit het geval is krijgen alleen de initiatieven die de hoogste score hebben het oordeel “wenselijk”, en kunnen die verder in het vergunningstraject. Mocht een gedeelte van deze initiatieven uiteindelijk alsnog geen vergunning aanvragen of krijgen, dan kan het zijn dat een initiatief dat lager op de voorkeursvolgorde (prioritering) stond alsnog als wenselijk beoordeeld wordt.

In het Programma Zon op Veld staat dat we proberen om inwoners voor (gemiddeld) de helft van een zonneveld mede-eigenaar te laten worden, bijvoorbeeld doordat zij financieel bijdragen. Op deze manier meedoen aan een project noemen we lokaal eigendom. Als inwoners mede-eigenaar zijn van een zonneveld, bijvoorbeeld via een energiecoöperatie, hebben ze invloed op de inhoud van het project.

Ook vragen we de initiatiefnemers van een zonneveld om een participatieplan. Hierin moeten ze aangeven op welke manier omwonenden zijn betrokken bij het project. Hierbij moet het beleid van de gemeente gevolgd worden (lokale participatieverordening en het beleidskader lokaal eigendom). De gemeenten willen namelijk dat omwonenden kunnen meepraten over de details van het project. Bijvoorbeeld over het ontwerp van het project of de manier waarop omwonenden financieel kunnen meedoen in het project.

Kijk dan op de website van de RES Midden-Holland.
 
Heeft u geen antwoord kunnen vinden op uw vraag? Vul dan het contactformulier op deze website in.
 
Wilt u ontwikkelingen over het Programma Zon op Veld volgen? Schrijf u in voor de nieuwsbrief.